مقایسه تغذیه آب زیرزمینی در آبیاری بارانی و شیاری در یک مزرعه کشاورزی با استفاده از مدل‌سازی ناحیه غیر اشباع

به منظور استفاده پایدار از منابع آب زیرزمینی و ارزیابی قابلیت آسیب پذیری آبخوان ، برآورد تغذیه آب‌های زیرزمینی امری اجتناب‌ناپذیر است. ایران منطقه‌ای با اقلیم نیمه خشک است، بنابراین ‌بررسی نقش جریان برگشتی آبیاری در تغذیه آب زیرزمینی و تأثیر روش آبیاری بر مقدار آن، به عنوان راه‌کاری برای مدیریت بهتر منابع آب زیرزمیینی در آینده، لازم و ضروری است. بر همین اساس در دشت نیشابور در مزرعه‌ای با کشت گندم، مقدار تغذیه ناشی از روش‌های مختلف آبیاری (سطحی و بارانی) با استفاده از اندازه‌گیری رطوبت خاک در دو چاهک شش متری برآورد شد. در هرنیم متر عمق خاک و همچنین عمق 15/0 و3/0 ‌متر چاهک‌ها حسگر REC نصب شد و به مدت 173 روز رطوبت خاک اندازه‌گیری شد. سپس از این مقادیر برای شبیه‌سازی جریان در ناحیه غیراشباع با استفاده از نرم‌افزارHYDRUS-1D استفاده شد. مدل برای همه نقاط کالیبره شد و برای برآورد مقدار زهکشی شده از زیر لایه‌های 6 متری خاک به کار گرفته شد. مقدار جریان زهکشی شده از عمق 6 متری در زمین آبیاری سطحی 80 میلی‌متر و در زمین آبیاری بارانی بسیار اندک و تقریبا صفر بدست آمد.